Monitoring pacijenata u kardiohirurgiji je rutinski deo kako u preoperativnoj, tako i intraoperativnoj i postoperativnoj nezi pacijenata. Podaci dobijeni tokom ovih perioda predstavljaju vodič lekaru za izvršenje zahvata i postupaka kako bi se osiguralo adekvatno lečenje i oporavak pacijenta. Naziv monitoring potiče od latinske reči monere, koja znači upozorenje, skretanje pažnje, praćenje.
Pod pojmom monitoring podrazumeva se dinamičko praćenje fizioloških parametara bolesnika. Svrha monitoringa je ne samo praćenje opšteg stanja bolesnika i njegovih osnovnih fizioloških funkcija, već i uočavanje nastalih poremećaja, njihovo tumačenje, preduzimanje mera da se oni otklone i lečenje već nastalih poremećaja i stanja.
Opšti, temeljni monitoring bolesnika uključuje elektronske merne uređaje i to pulsni oksimetar, kapnometar, merenje arterijskog krvnog pritiska, elektrokardiografiju (EKG), merenje telesne temperature. Specijalni, prošireni monitoring, primenjuje se kod posebnih bolesti i hirurških zahvata. Prema načinu primene i delovanja, monitoring se može podeliti na: neinvazivni – gde nema prodiranja kroz kožu ili sluznice, i invazivni – gde se prodire kroz kožu. Svi invazivni zahvati predstavljaju mogući rizik za bolesnika. Savremeni elektronski aparati za monitoring omogućavaju definisanje željenih granica alarma koji se na odstupanje od zadatih vrednosti uključuju, što skraćuje vreme reakcije i intervencije medicinskog osoblja. Nužno je osigurati da granice alarma budu uvek postavljene i alarm aktiviran za vreme monitorisanja bolesnika. Monitori su velika pomoć u radu, pružaju objektivnost i sigurnost, međutim treba imati na umu da je svaki aparat podložan greškama u radu i da uvek treba posmatrati i bolesnika, a ne samo monitor. Monitori trajno nadziru sve bolesnikove vitalne funkcije, uključuju alarm kod poremećaja, ali sestra i lekar moraju biti stalno prisutni uz bolesnika, posmatrati ga i preduzimati sve potrebne mere usmerene u pravcu izlečenja bolesnika. Nadzor može biti klinički, tehnički i laboratorijski.
Hemodinamski parametri koji omogućavaju postavljanje adekvatne dijagnoze i oslikavaju globalni kardiovaskularni status bolesnika mogu biti direktno izmereni invazivnim i neinvazivnim metodama ili pak mogu biti indirekno procenjeni ili izračunati. Primena hemodinamskog monitoringa trebalo bi da omogući dijagnostikovanje tkivne hipoperfuzije pre nego što kardiovaskularni kolaps postane evidentan.
Hemodinamski monitoring predstavlja osnovu lečenja bolesnika koji su kritično oboleli.
Cilj hemodinamskog monitoringa je procena funkcije kardiovaskularnog sistema i usklađenosti minutnog volumena srca sa metaboličkim potrebama organizma, kao i prepoznavanje komponenti hemodinamskog profila na koji se može terapijski delovati tokom lečenja. Prilikom korišćenja hemodinamskog monitoringa važno je shvatiti značaj interpretacije dobijenih podataka i razumeti ograničenja svakog odabranog monitora.
Kliničko nadziranje bolesnika podrazumeva sledeće aktivnosti:
- izgled bolesnika (boja kože i sluznica, položaj)
- subjektivni problemi bolesnika (bol, strah)
- stanje svesti, reakcija zenica na svetlost
- puls (punjenost, frekvenciju, ritam)
- krvni pritisak
- disanje (frekvencija, dubina, način, zvuk)
- telesnu temperatura
- diureza
- drenaža / drenažni sadržaj
- količinu primljenog i izlučenog volumena
- status rana
Tehničko praćenje i nadzor bolesnika
Za tehničko nadziranje bolesnika potrebni su savremeni, kompjuterizovani aparati koji omogućavaju praćenje i ispis svih parametara. Merene vrednosti i signali prikazuju se na ekranu monitora, a uključuju elektrokardiografsku (EKG) krivu, brojčane vrednosti i krive arterijskog i centralnog venskog pritiska, ugljen dioksida u izdahnutom vazduhu, saturaciju hemoglobina kiseonikom, krivu i frekvencu disanja i pulsa, telesnu temperaturu itd. Rezultati merenja (trendovi) pohranjuju se u memoriju uređaja i prikazuju u unapred određenim intervalima na ekranu, brojčano i u obliku krivih te istodobno ispisuju na papiru.
Laboratorijski nadozor bolesnika
Laboratorijsko nadziranje bolesnika podrazumeva pravilno uzimanje uzoraka krvi za analize (hematološke, koagulacione, biohemijske, mikrobiološke itd.), prikupljanje i dokumentovanje nalaza, pri čemu je kod svakog odstupanja od normalnih vrednosti potrebno upozoriti lekara. Monitoring u jedinici intenzivnog lečenja (JIL) omogućava: nadzor oksigenacije (pulsna oksimetrija), nadzor ventilacije (kapnografija), nadzor srčane funkcije (EKG), nadzor arterijskog pritiska (neinvazivno i invazivno merenje), nadzor centralnog venskog pritiska, praćenje plućnog pritiska, nadzor minutnog volumena srca i izvedenih vrednosti (sistemska i plućna vaskularna rezistencija, „cardiac index“, itd.), nadzor telesne temperature, nadzor bubrežne funkcije.
Pogledajte još...
-
Ishrana i imunološki odgovor
-
Šta su Omega 3 masne kiseline
-
Dijetna vlakna
-
Intermitentno gladovanje
-
Zašto je važan mediteranski način ishrane